Narząd mowy składa się z części mózgowej, czyli struktur korowych i podkorowych oraz z części obwodowej, czyli aparatów oddechowego, fonacyjnego (krtań) oraz artykulacyjnego. Budowa oraz funkcjonowanie narządu mowy kształtowane są przez szereg czynników wewnętrznych i zewnętrznych wspomnianych już w artykule Wpływ wczesnej nauki języka obcego na rozwój mowy. W literaturze nie znajdują się żadne wskazania potwierdzające obawy, że wczesna nauka języka obcego może niekorzystne wpływać na rozwój języka ojczystego, czy rozwój aparatu mowy (Kent 2003).

Badania polskiego zespołu NBB Projekt koncentrują się wokół dwujęzyczności i dwujęzyczności zamierzonej (ang. intentional bilingualism) nazywanej też nienatywną (ang. non-native bilingualism) i mają na celu opis i analizę czynników wpływających na jej prawidłowy przebieg. Zespół NNB (www.NNBproject.eu) bada również dwujęzyczność i wielojęzyczność w kontekście zaburzeń mowy i komunikacji. Badacze NBB Projekt prowadzą szeroko zakrojone badania mające na celu sprawdzenie stanu mowy w języku polskim u dzieci dwujęzycznych (w publikacji). W toku tych badań nie odnotowano zależności pomiędzy posługiwaniem się przez dziecko dwoma językami a występowaniem u niego problemów artykulacyjnych czy opóźnienia rozwoju mowy.

Oczywiście w grupie dwujęzycznej również pojawiały się problemy logopedyczne, ale wynikały one często z nieprawidłowych nawyków w obrębie narządu mowy, jak np. oddychanie torem ustnym, nieprawidłowe połykanie, zbyt długie ssanie smoczka, przedłużone spożywanie rozdrobnionych pokarmów. Problemy te mogą z takim samym prawdopodobieństwem pojawić się u dzieci jednojęzycznych. Warto zaznaczyć, że porzucenie jednego z języków dziecka dwujęzycznego w takiej sytuacji nie poprawi stanu jego mowy. Prawidłowym postępowaniem jest tu rozpoznanie i usunięcie przyczyny zaburzeń oraz podjęcie wczesnych działań terapeutycznych. Dodam, że przyjęta przez NBB Projekt hipoteza badawcza zakłada, że zaburzenia mowy, lub trudności w komunikacji nie wynikają z dwu- czy wielojęzyczności, ale są wynikiem oddziaływania innych czynników występujących w życiu dziecka jak lęk, strach, trudności w aklimatyzacji, brak akceptacji otoczenia dla używanego języka lub zachowań dziecka.

Zapraszam również do obejrzenia krótkiego wywiadu dotyczącego powyższego zagadnienia:

https://www.youtube.com/watch?v=3k-dMVe29WA

Bibliografia

Kent R. D., 2003, The MIT Encyclopedia of Communication Disorders, Massachusetts Institute of Technology, Massachusetts.

http://www.nnbproject.eu/nnb-project/ dostęp z dn. 10.02.2017.

To drugi z serii trzech artykułów na naszym Misiowym Blogu, napisany przez panią Anetę Nott-Bower. Kolejny pojawi się za około 2 tygodnie. 

aneta logopeda

Aneta Nott-Bower to absolwentka logopedii w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Autorka pracy magisterskiej dotyczącej dwujęzyczności oraz praktykująca ten przedmiot jako asystent w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Aktualnie doktorantka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Od 14 lat zamieszkuje w Wielkiej Brytanii. Wykorzystuje nowoczesne technologie w pracy z osobami dwujęzycznymi z całego świata, organizuje szkolenia na temat dwujęzyczności oraz prowadzi serwis www.bilingualhouse.com przeznaczony dla wszystkich zainteresowanych dwujęzycznością. W życiu prywatnym łączy teorię i praktykę dwujęzyczności, gdyż los sprawił, że została żoną Anglika oraz matką dwojga dwujęzycznych dzieci. Funkcjonując od lat w dwóch językach na co dzień ugruntowała także własną dwujęzyczność. Wszelkie jej zalecenia odnośnie dwujęzycznego wychowania zawsze zostają najpierw solidnie przetestowane w jej dwujęzycznym domu.